Itzuli albisteetara

Basque Quantum proiektuaren aurkezpena

Martxoa 24, 2023

Iñigo Urkullu lehendakaria Basque Quantum aliantzaren aurkezpen ekitaldiko buru izan zen, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ahaldun nagusiekin, Jokin Bildarratz Hezkuntzako sailburuarekin eta IBMko buruekin batera. Eusko Jaurlaritzak, hiru foru aldundiek eta IBMk sustatutako proiektuak teknologia kuantikoko ikerketa zentro bat garatuko du Euskadin. Horri esker, Euskadik IBM Quantum System One ordenagailua hartuko du, munduko seigarren superordenagailu kuantikoa, IBMk sustatutako nazioarteko sare bati lotuta. Estatu Batuak, Alemania, Japonia, Kanada eta Hego Korea elkartzen ditu. Ekitaldian Pedro Azpiazu, Arantxa Tapia, Gotzone Sagardui eta Olatz Garamendi sailburuek ere parte hartu zuten.

Hitzarmenak 50,8 milioi euroko inbertsioa aurreikusten du, eta zenbateko hori Ikerbasqueri emango zaio Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren bidez. Inbertsio horri foru aldundiek sustatutako beste ekarpen batzuk ere gehitu behar zaizkio, ikerketa proiektuak babesteko eta azpiegitura batzuk eraikitzeko (dagoeneko garatzen ari dira), ikerketa premiei erantzute aldera. Guztira, Basque Quantum proiektuak 2028ra arte 120 milioi euro baino gehiagoko inbertsio zuzena egitea aurreikusten du. Besteak beste, hauek dira ekintza nabarmenenak:

  • Ikerbasque zentro berria;
  • DIPC zentro berria;
  • Ikerketa laborategi berriak;
  • IBM-Basque Quantum zentroa;
  • Nazioarteko ikerketa proiektuak eta zentroak erakartzeko programa;
  • Hezkuntzako eta talentua erakartzeko programak indartzea;
  • Europako Hegoaldean kuantikarekin lotutako berrikuntza publiko eta pribatua sustatzea.

Euskal erakundeen eta IBMren arteko aliantzak gaur egun mugatzeko zaila den potentziala duten teknologiak sustatzea du xede. Etorkizuneko Ikerbasqueko eraikinean kokatuta, IBM-Euskadi Quantum Computational Center izango da proiektuaren ikerketa ekintzaren erdigunea.

Abian jarri aurretik ere, Euskadiren eta IBMren arteko aliantzak Euskadik nazioarteko esparru zientifikoan duen ospea sendotzea eragin du. Europar Batasunak Berrikuntza Handiko Eskualdetzat eta Bikaintasun Polotzat hartzen du, eta bertako zientzialarien kualifikazio handiak Euskadi balio berritzaile handiko bazkide sendo gisa finkatu du. Basque Quantum proiektuak ospe hori indartzea du helburu, bai eta nazioarteko esparruan bazkide sendo eta fidagarri gisa agertzea ere. Gainera, teknologia kuantikoak sustatzeari esker, arlo hori gidatuko duten ikerketako profesionalen taldea sortzea ahalbidetuko du.

Halaber, proiektu zientifikoak aberastasuna sortu nahi du, bai ezagutzari dagokionez, bai Euskadin industriak sortu eta sustatzeari dagokionez. Lehentasunezko helburua da sektore publikoaren eta pribatuaren ahaleginak koordinatu ahal izatea aukera berriak sortzeko, gizarte osoaren onurarako.