Ikerbasque-IBM Aliantzaren Batzorde Estrategikoa

Donostian egindako bileran izan ziren, besteak beste, Adolfo Morais, Unibertsitate eta Ikerketako sailburuordea, Cristina Uriarte Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako komisarioa, eta Amaia Esquisabel, Eusko Jaurlaritzako Ikerketako zuzendaria. Gainera, hiru foru aldundietako ordezkariak ere gonbidatu zituzten: Ane Insausti, Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapen eta Proiektu Estrategikoen zuzendariordea; Ainara Basurko, Bizkaiko Foru Aldundiko Ekonomia Sustatzeko zuzendariordea; eta Ander Larrinaga, Arabako Foru Aldundiko Ekonomia Garapen eta Berrikuntzako zuzendaria.

IBMren ordezkaritza ere funtsezkoa izan zen; besteak beste, hauek bertaratu ziren: Jay Gambetta, IBM-Quantumeko presidenteordea; Mikel Diez, IBM Quantumeko zuzendari orokorra; eta Josselin Milloz, Quantum Innovation Center erakundearen programen zuzendari orokorra. Basque Quantumen talde gidariak ere parte hartu zuen, Material Physics Centerreko Javier Aizpurua buru zela.

Basque Quantum (BasQ) erakundeen helburu kolektiboa da Euskadi Europako hegoaldeko teknologia kuantikoen polo nagusitzat ezartzea. Horrek berarekin dakar Eusko Jaurlaritzaren, foru aldundien eta IBMren arteko lankidetza egonkorra izatea, eta azpiegiturak, ikerketa, prestakuntza eta berrikuntza ardatz izatea.

Batzorde Estrategikoak Ikerbasque-IBM aliantzaren aurrerapena berrikusi zuen BasQ proiektuaren barruan, eta hasierako sei hilabeteetarako aurreikusitako ekintza guztiak abian daudela aitortu zuen:

• Ikerketan, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sarearen eta IBM Research erakundearen arteko lankidetza proiektuei ekin zaie, errore arintzeak, nukleo kuantikoaren metodoak eta antzeko arloak barne hartzen dituztenak.
• Prestakuntzari dagokionez, aurrera doazen hezkuntza eta prestakuntza programa eta jardueretarako esparru partekatua aurrez definitu da, erakunde eta eragile desberdinentzat. Orain arte, 80 euskal ikertzaile baino gehiago prestatu dira konputazio kuantikoan.
• Azpiegiturei dagokienez, 70 erabiltzaileri baino gehiagori eman zaie urruneko sarbidea IBMren konputazio sistema kuantikoetara, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko 15 erakunderekin sinatutako lankidetza hitzarmenen bidez. IBM Quantum System One eraikitzen ari da IBM, Donostiako Euskadi Quantum Computation Centerren jartzeko, eta Ikerbasqueren eraikin berrian aurrera egiten ari da.
• Industriako lan fluxuari dagokionez, funtsezko faktoretzat identifikatzen dira kontzientzia handitzea eta gaikuntza eskala handian erraztea. Horretarako, Eusko Jaurlaritzaren, foru aldundien eta enpresetako eragileen arteko lankidetza beharko da. Helburu hori lortzeko, elkarrizketak egiten hasi dira enpresa nagusiekin, konputazio kuantikoan oinarritutako berrikuntza prozesua bizkortzeko.

Basque Quantum

Basque Quantumek, Eusko Jaurlaritzak sustatuta, teknologia kuantikoen ikerketa zentro bat garatuko du Euskadin. Proiektu horren barruan, Donostiak IBM Quantum System One ordenagailua hartuko du, IBMk gidatutako nazioarteko sare bati lotutako munduko seigarren superordenagailu kuantikoa. Horri esker, Euskadi mundu mailako ikerketaren buru izango da gaur egungo arlo zientifiko estrategikoenetako batean.

Ikerbasqueren eta IBMren arteko aliantzak gaur egun oraindik ere definitzen zaila den potentziala duten teknologiak bultzatzea du helburu. Etorkizuneko Ikerbasqueko eraikinean kokatuta, etorkizuneko Quantum Computational Center izango da proiektuaren ikerketa jardueren erdigunea.

Guztira, Basque Quantumek aurreikusten du 2028rako 120 milioi eurotik gorako inbertsio zuzena egingo dutela egitasmoan parte hartzen duten euskal administrazioek. Zenbateko hori euskal erakundeek azpiegitura zientifiko batean orain arte egindako inbertsiorik handiena da.